Türkiye’nin ve dünyanın çam balı üretim merkezi Muğla’da, son üç yıldır her geçen yıl şiddetini arttırarak devam eden küresel iklim değişikliği, yağış miktarının az olması ve orman yangınları çam balı üretiminde büyük düşüşe neden olduğu açıklandı.
Çam balı üretimi ancak iç piyasayı karşılayacak
Türkiye, dünya çam balı ihtiyacının yüzde 90’ını, Muğla ise Türkiye’nin çam balı ihtiyacının yüzde 80’ini karşılarken, 4-5 yıl öncesine kadar yıllık 20-25 bin ton çam balı üretimi yapılıyordu. Aydın, Antalya, Çanakkale gibi illerde üretilen çam balı ile birlikte yıllık yaklaşık 40 bin ton yıllık üretimin gerçekleştiği Türkiye’de son üç yıldır yaşanan rekoltedeki düşüşün ihracatı değil, iç piyasayı bile karşılamasının zor olduğu açıklandı.
Diğer illerden 400 kamyon arıcı gelirdi
Çam balı üretiminin yapıldığı Eylül-Kasım aylarında Muğla’nın Milas, Menteşe, Marmaris, Köyceğiz ve Datça gibi ilçelerine Muğla dışından 350- 400 kamyon arıcı ve 2 buçuk milyon arı kovanı üretim için gelirken, 2020 yılından sonra artan küresel iklim değişikliği, yağıştaki azalma ve orman yangınları ile çam balı üretim alanlarında daralma yaşandığı açıklandı.
Menteşe kırsal Kıran Mahallesi'nde Muğla dışından gelen arıcılara kovan koymaları için arazi kiralayan Salih Balcı, “Ağustos ile Temmuz arasında hafif bir yağmur oldu. Bu böceği (Basra böceği) yaktı gitti ateş gibi. Eğer yağmur kuvvetli olsaydı böcek daha çoğalırdı. Yağmur az olduğu için yakıp geçiyor” dedi.
"Küresel iklim değişikliği, yağış azalması ve orman yangınları basralı alanları yok etti"
Menteşe ilçesi kırsal Sarnıç Mahalle muhtarı ve aynı zamanda Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği İkinci Başkanı Yılmaz Kaya son üç dört yıldır çam balı üretimi için gerekli olan basralı sahaların azaldığını dikkat çekti. Kaya, “Çam balının üç yıldır olmayışını üç ana sebebi var. Birincisi küresel iklim değişikliği, kincisi Türkiye’de en fazla yağış alan illerin başında gelen Muğla’nın son yıllarda yağış almaması ve üçüncüsü de orman yangınları. Bunların hepsini topladığımızda basralı sahaların yok olmasına sebep oldu. Küresel ısınmadan dolayı önceden sıfır ile 600 rakımda yetişen basra böceği artık 700-800 rakımlı bölgelere kuzeye doğru kaydı. Muğla Türkiye’deki basralı alanların yüzde 83’üne sahip ama son üç-dört yıldır bu basralı sahalar azaldı. Bunun en büyük etkeni küresel ısınma” dedi.
“Yaz aylarında Karadeniz’deki yağmur, Muğla’ya poyraz olarak dönüyor”
Üç dört yıldır Karadeniz bölgesinde yaz aylarında yaşanan afet derecesindeki yağışların Muğla’yı olumsuz etkilediğini belirten Kaya, “Karadeniz’de ne kadar fazla yağmur olursa, Muğla da o kadar fazla poyraz olur. Karadeniz’de üç-dört senedir Allah kimsenin başına vermesin her türlü doğal afet oluyor. Bunların etkisi buraya poyraz olarak dönüyor. Bu poyrazın olması, Ege Bölgesi'ndeki basralı alanlardaki nemin yüzde 5-10’a düşmesi basrayı etkiliyor, orman yangınlarının çoğalmasına sebep oluyor” diye konuştu.
“Çam balı döneminde Muğla dışından 2 milyon kovan geliyordu”
Çam balı üretiminin olduğu yıllarda Muğla’ya diğer illerden 2-2,5 milyon arasında arı kovanı geldiğini söyleyen Yılmaz Kaya, bu sene 100 kovan dahi gelmediğini belirterek, “Muğla’da 1 milyon ila 1 milyon 100 bin arasında bir koloni sayısı var. Bu çam balı hasat döneminde 3-3,5 milyon arısında oluyordu. Bir kovanın 17-18 kilo çam balı verdiğini düşünün, bunu 3,5 milyon kovan ile çarptığımızda ne kadar zararımız olduğu ortada. Muğla dışından 2 milyona yakın koloni (kovan) geliyordu. Son iki senedir bu rakam 100 tane bile yok” dedi.
“Yeni basralı alan çalışması yapılması gerekir”
Muğla’da son yıllarda yaşanan orman yangınları ile çam balı üretiminin yapıldığı basralı çam ormanlarının yüzde 13-15’inin yandığını belirten Kaya, “Basralı alanların orman yangınlarından dolayı yüzde 13-15 arasında kayıp verdik. Bu sahaların tekrar planlı bir şekilde ki Muğla Orman Bölge Müdürümüz bu konuda arıcılarımıza çok yardımcı oluyor. Angajman planları yapılıyor, önce bir plan yapılması lazım. Basranın nerede, ne şekilde yaşaması gerekiyor. Önce bunu bilmemiz gerekiyor. Mutlaka nem alan, rüzgar alan, batı rüzgarı alan poyraz değil, mutlaka basra çalışması yapılması gerekir” dedi.
Fotograflar
