Asıl adı Veli Aykut olan Türk Alevi halk ozanı Dertli Divani, Akdeniz Ülkeleri Araştırma Akademisinin bahçesinde Bodrumlularla buluşacak. Dertli Divani, hem kendi şiirlerini hem de babası ya da başka aşıkların şiirlerini bestelemektedir. Mahlasını oluşturan "Dertli" bölümünü 1978 yılında Emrullah Efendi, birkaç ay sonra da evlerini ziyaret eden Bektaş Efendi ise "Divani" bölümünü vermiştir. Türküleri birçok sanatçı tarafından söylenen Dertli Divani, Türkiye ve Türkiye dışında birçok konser ve toplantıya katıldı. Bugüne dek tek başına 4, grup olarak da 6 olmak üzere toplam 10 adet albüm çıkarmıştır.
Alevi-Bektaşi müziği ile ilgili yaptığı üretimler ve derleme çalışmalarıyla tanınan Dertli Divani, âşıklık ve zakirlikalanında yaptığı hizmetlerinden dolayı 2010 yılında Birleşmiş Milletler’in kültür kuruluşu olan UNESCO tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi" olarak ilan edildi.
Âşıklık geleneği günümüzde İslamiyet sonrası kazandığı yeni kimlikle dikkate değer bir alanı ifade
etmektedir. Bu geleneğin icracısı olan âşıklar, Alevi ve Bektaşiler için bireysel ve sosyal hayatın
düzenlenmesinde önemli tasavvufi bilgi ve uygulamaları aktaracak şekilde görevler üstlenmişlerdir. Bu bağlamda ele aldıkları konular ve bulundukları konum; toplumu, inancı ve geleneği tanımlamada anahtar roldedir.
Sadece ozan değil aynı zamanda dede
Dertli Divani, sadece Türkiye’de değil, dünyanın pek çok yerinde Alevi- Bektaşilerin görmek, bilgi ve görgüsünden, insan-ı kamilliğinden nasiplenmek istediği bir isim. Ozanlık geleneğini sürdürüyor, zakirlik yapıyor ama onun en önemli özelliklerinden biri ikrar ve görgü cemlerini de yürütüyor olması.
O, bir Alevi- Bektaşi dedesi.
Kahramanmaraş’ta 21 yıldır kesintisiz ikrar- görgü cemi yapıyor. Son 10 yıldır Konya- Beyşehir Şamlar köyü, son 3 yıldır Abdal Musa derneğinde, son 5 yıldır Almanya ve Hollanda’da cem yürütüyor. Dünyanın neresinde olursa olsun Hacı Bektaşi Veli dergâhının postnişini Veliyettin Hürrem Ulusoy’u temsilen, dergâhtan alınan icazetle cem yürüten Dertli Divani, Alevi- Bektaşi dünyasını deyişleriyle coşturuyor. TRT 2004 yılında Hacı Bektaşi Veli ve Cem Töreni adlı bir belgesel hazırlayarak yayınladı. İkrar- görgü cemi töreni Nurhaklar'da çekildi. Bu cemin en önemli özelliği orijinal haline sadık kalınmasıydı. Cem törenini yürüten dede Dertli Divani idi. Bu belgesel, çok izlenen bir çalışma oldu ve defalarca TRT'de ekranlara geldi.
Yaşayan İnsan Hazineleri nedir?
Somut olmayan kültürel mirası koruma çerçevesinde verilen “Yaşayan İnsan Hazineleri” ödülünü, sanatını usta-çırak ilişkisi ile öğrenen, bilgi ve becerisini uygulamada üstün, konusunda ender bulunan bilgilere sahip olan, kendisini yaptığı işe adayan, bilgi ve becerilerini çırağa aktarma becerisi olan kişiler alıyor.
Dertli Divani Kimdir?
Dertli Divani, 1962 yılında Şanlıurfa’nın Kısas köyünde doğdu. Babası, asıl adı Hamdullah olan Aşık Büryani’dir.Küçük yaşlarda bağlama çalmayı öğrenen, şiir yazan ve cemlerde bulunan Dertli Divani, hem kendi şiirlerini hem de babası ya da başka aşıkların şiirlerini besteliyor. Mahlasını oluşturan Dertli bölümünü 1978 yılında Emrullah Efendi, birkaç ay sonra evlerini ziyaret eden Bektaş Efendi ise Divani bölümünü verdi. Dertli Divani’nin pek çok eseri, sanatçılar tarafından seslendirildi. Divani’nin eserlerini seslendirenler arasında Arif Sağ, Zülfü Livaneli, Belkıs Akkale, Musa Eroğlu, İlyas Salman, Sabahat Akkiraz, Güler Duman, Gülcihan Koç, Deste Günaydın, Erdal Erzincan, Tolga Sağ, İlkay Akaya, Yavuz Bingöl, Kıvırcık Ali var.”Serçeşme”, “Diktiğimiz fidanlar”, “Kısas semahı”, “Nurhak semahı”, “Turnalar semahı”, “bilesin”, “altım üstüm kaç kuruşluk” gibi eserleri, en fazla bilinen eserlerinden sadece birkaçıdır.
Fotograflar
